T. 63.2, s. 21-42

Turystyka i przestrzeń w kontekście pamięci kulturowej (na przykładzie powiatów nyskiego i prudnickiego)

Tourism and space in the context of cultural memory (case studies of the Counties of Nysa and Prudnik)

Ewa DAWIDEJT-DROBEK
Państwowy Instytut Naukowy
Instytut Śląski w Opolu
e-mail: ewadj.islaski@gmail.com
Wiesław DROBEK
Politechnika Opolska
e-mail: w.drobek@po.opole.pl

Zarys treści: Autorzy, odwołując się do koncepcji pamięci kulturowej wypracowanej przez J. Assmanna i A. Assmann, analizują przekształcenia przestrzeni i turystyczne opisy obiektów przez pryzmat kreowanych przekazów o przeszłości lokalnej. W części pierwszej omawiają przekształcenia przestrzeni (odbudowa obiektów zniszczonych w wyniku działań zbrojnych II wojny światowej, rozbiórka nieuszkodzonych obiektów, zmiana wyglądu lub funkcji obiektów, rewitalizacja obiektów) i ukazują, jakie obrazy przeszłości lokalnej kreowano w wyniku takich działań. Druga część opracowania dotyczy wskazywanych turyście obiektów godnych jego uwagi i sposobów ich prezentacji. Autorzy przeanalizowali kilkadziesiąt lokalnych i regionalnych publikacji turystyczno-krajoznawczych pochodzących z różnych powojennych lat. Na tej podstawie dowodzą, że tworzony na bazie spuścizny kulturowej katalog walorów turystycznych stanowi konstrukt będący wynikiem nie tylko wiedzy (rozpoznania danej przestrzeni), ale także wyboru tradycji dokonywanego w określonych realiach historyczno-kulturowych.

Słowa kluczowe: dziedzictwo kulturowe, obraz przeszłości, pamięć kulturowa, przestrzeń, przewodnik turystyczny, spuścizna przeszłości

Abstract: The authors, making reference to the concept of culture memory, worked out by J. Assmann and A. Ass-mann, analyze transformations of the space and tourist descriptions of objects through the prism of messages created about the local past. In the first part of the article, the authors discuss transformations of the space (rebuilding of objects destroyed as a result of military operations during the World War 2, pulling down of undamaged objects or changing the appearance or the functions of individual objects, revitalization of objects) and show what pictures of the local past were created in consequence of such actions. The second part shows objects pointed to tourists as worthy of their attention and ways of their presentation. The authors analyzed some scores of local and regional publications on tourism and touring, which come from different years after the war. On this basis they prove, that the catalogue of tourist attractions, which is formed on the basis of legacy of the past, makes a construct being the consequence of not only knowledge (recognition of the given space), but also of the choice of traditions, which is being made in determined historical and cultural reality.

Key words: cultural heritage, image of the past, cultural memory, space, travel guide, legacy of the past

Zalecany sposób cytowania: Dawidejt-Drobek E., Drobek W., 2018, Turystyka i przestrzeń w kontekście pamięci kulturowej (na przykładzie powiatów nyskiego i prudnickiego), Prace i Studia Geograficzne, 63.2, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu
Warszawskiego, Warszawa, 21-42.

Wpłynęło: 12.01.2018
Zaakceptowano: 9.03.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 63.4, ss. 83-105

Nowe dawne obiekty w przestrzeni publicznej miast Śląska Opolskiego w kontekście tożsamości lokalnej i pamięci przeszłości

New old objects in the public space of the cities of Opole Silesia in the context of local identity and remembrance of the past

Ewa DAWIDEJT-DROBEK
Stowarzyszenie Instytut Śląski
e-mail: ewadj.islaski@gmail.com
Wiesław DROBEK
Politechnika Opolska
e-mail: w.drobek@po.opole.pl

Zarys treści: Przedmiotem analizy są obiekty architektoniczne, które zyskały nową formę lub ponownie (dzięki wyeksponowaniu bądź odbudowie) zaistniały współcześnie w pejzażu miast Śląska Opolskiego. Część z nich odkrywa / kreuje tożsamość miejsc. Część ma jako podstawowe odniesienia ponadlokalne, stanowi również nośniki pamięci wspólnot narodowych. Inne zaś służą unaocznianiu przeszłości jako starodawności / mają uczynić ją namacalną jak w dawnych czasach. Autorzy zwracają uwagę, że w regionie o skomplikowanych dziejach przekształcenia przestrzeni publicznej mają specyficzny charakter i implikacje w wymiarze nie tylko urbanistycznym.

Słowa kluczowe: nośnik pamięci, obiekt architektoniczny, obraz przeszłości, pamięć kulturowa, unaocznianie przeszłości, Śląsk Opolski, wspólnota pamięci

Abstract: The article focuses on architectonic objects which have gained a new form or have re-appeared (were exposed or rebuilt) in the contemporary landscape of a region of Opole Silesia. Some of such objects create the identity of places, while others have supra-local references and carry memories of national commonwealths. Finally, there are objects which visualize the real past, making the past palpable. The authors draw attention to the fact that in a region of complicated history, transformations of the public space acquire a specific character and applications not only in the urban dimension.

Key words: carriers of memory, architectural objects, images of the past, culture memory, visualizing the past, Opole Silesia, commonwealth of memory

Zalecany sposób cytowania: Dawidejt-Drobek E., Drobek W., 2018, Nowe dawne obiekty w przestrzeni publicznej miast Śląska Opolskiego w kontekście tożsamości lokalnej i pamięci przeszłości, Prace i Studia Geograficzne, 63.4, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 83-105.

Wpłynęło: 14.02.2018
Zaakceptowano: 28.06.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)